粵語拼音對照表
本條目以表列形式比較一些主要的粵語拼音或讀音標注方案具體標音內容。符合國際音標者用底色顯示。
| 漢語族拼音方案 |
|---|
|
漢字注音史 (*代表為現行由政府公告承認) |
※此條目的收錄標準是記錄現有資料的粵語拼音或讀音標注方案,請勿按個人意願修改,如發現下表內容與已發表資料不符,請協助更正。
聲母
| 例字 | 注音符號 | IPA | 寬式IPA | 黃錫凌 | 廣州 | 教院 | 粵拼 | 耶魯 | 劉錫祥 | Meyer-Wempe | 初學粵音切要[1] | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 人民 | 民國 | |||||||||||
| 巴 | ㄅ | [p] | /b/ | b | b | b | b | b | b | p | p | |
| 怕 | ㄆ | [pʰ] | /p/ | p | p | p | p | p | p | p' | p' | |
| 媽 | ㄇ | [m] | /m/ | m | m | m | m | m | m | m | m | |
| 花 | ㄈ | [f] | /f/ | f | f | f | f | f | f | f | f | |
| 打 | ㄉ | [t] | /d/ | d | d | d | d | d | d | t | t | |
| 他 | ㄊ | [tʰ] | /t/ | t | t | t | t | t | t | t' | t' | |
| 那 | ㄋ | [n] | /n/ | n | n | n | n | n | n | n | n | |
| 啦 | ㄌ | [l] | /l/ | l | l | l | l | l | l | l | l | |
| 家 | ㄍ | [k] | /g/ | g | g | g | g | g | g | k | k | |
| 卡 | ㄎ | [kʰ] | /k/ | k | k | k | k | k | k | k' | k' | |
| 牙 | ㄫ | [ŋ] | /ŋ/ | ng | ng | ng | ng | ng | ng | ng | ng | |
| 蝦 | ㄏ | [h] | /h/ | h | h | h | h | h | h | h | h | |
| 將 | ㄐ | [ts]/[tʃ] | /dz/ | dz | z/j | dz | z | j | j | ts | ts | |
| 張 | [tɕ] | /dz₂/ | dj | ch | ch | |||||||
| 鏘 | ㄑ | [tsʰ]/[tʃʰ] | /ts/ | ts | c/q | ts | c | ch | ch | ts' | ts' | |
| 昌 | [tɕʰ] | /ts₂/ | ch | ch' | ch' | |||||||
| 私 | ㄒ | [s]/[ʃ] | /s/ | s | s/x | s | s | s | s | s | s | |
| 是 | [ɕ] | /s₂/ | sh | sh | s' | |||||||
| 瓜 | ㄍㄨ | [kʷ] | /gw/ | gw | gu | gw | gw | gw | gw | kw | k+w系韻母 | |
| 誇 | ㄎㄨ | [kʷʰ] | /kw/ | kw | ku | kw | kw | kw | kw | k'w | k'+w系韻母 | |
| 也 | ㄧ | [j] | /j/ | y | y | j | j | y | y | y/i | y | |
| 華 | ㄨ | [w] | /w/ | w | w | w | w | w | w | w/oo | (歸入w系韻母) | |
- 例字只取其聲母。
- 「將」與「張」、「鏘」與「昌」、「私」與「是」的聲母,二百年前的粵語分為「章知組」和「莊精組」[2]。今天很大部分粵語地區已合流[3],作爲同一音位的自由變異[4]。仍有個別粵方言片或某些口音中保留區別。爲方便表列,表中「將、鏘、私」記作清齒齦音與清顎齦音的自由變異,「張、昌、是」記作清齦顎音,但具體音值須視乎該方言片實際發音而定。
- 廣州話拼音方案雖有「z、c、s」和「j、q、x」兩組聲母,但該方案說明指兩組音值並無分別,只是在拼寫韵母時有不同。「z、c、s」與韻母首音「a、e、ê、é、o、u、ê」相拼,「j、q、x」與韻母首音「i」和「ü」相拼。
- 次清(送氣)音有學者以「'」表示,萬國音標今統一為「ʰ」。
韻母
| 例字 | 注音符號 | IPA | 寬式IPA | 黃錫凌 | 廣州 | 教院 | 粵拼 | 耶魯 | 劉錫祥 | Meyer-Wempe | 初學粵音切要 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 人民 | 民國 | |||||||||||
| 呀 | ㄚ | [aː] | /a/ | a | a | aa | aa | a | a | a | a[r] | |
| 挨 | ㄞ | [aːi] | /ai/ | aai | ai | aai | aai | aai | aai | aai | ea | |
| 拗 | ㄠ | [aːu] | /au/ | aau | ao | aau | aau | aau | aau | aau | aou | |
| 啱 | ㄚㄇ | [aːm] | /am/ | aam | am | aam | aam | aam | aam | aam | am | |
| 晏 | ㄢ | [aːn] | /an/ | aan | an | aan | aan | aan | aan | aan | an | |
| 罌 | ㄤ | [aːŋ] | /aŋ/ | aang | ang | aang | aang | aang | aang | aang | ang | |
| 鴨 | ㄚㄆ | [aːp̚] | /ap/ | aap | ab | aap | aap | aap | aap | aap | ap | |
| 押 | ㄚㄊ | [aːt̚] | /at/ | aat | ad | aat | aat | aat | aat | aat | at | |
| 軛 | ㄚㄎ | [aːk̚] | /ak/ | aak | ag | aak | aak | aak | aak | aak | ak | |
| 矮 | ㄟ | [ɐi] | /ɐi/ | ai | ei | ai | ai | ai | ai | ai | y | |
| 歐 | ㄡ | [ɐu] | /ɐu/ | au | eo | au | au | au | au | au | ow | |
| 庵 | [ɐm] | /ɐm/ | am | em | am | am | am | am | am/om | um/om[5] | ||
| 奀 | ㄣ | [ɐn] | /ɐn/ | an | en | an | an | an | an | an | a'n | |
| 鶯 | ㄥ | [ɐŋ] | /ɐŋ/ | ang | eng | ang | ang | ang | ang | ang | a'ng | |
| 噏 | [ɐp̚] | /ɐp/ | ap | eb | ap | ap | ap | ap | ap/op | up[6] | ||
| 兀 | [ɐt̚] | /ɐt/ | at | ed | at | at | at | at | at | a't | ||
| 搤 | [ɐk̚] | /ɐk/ | ak | eg | ak | ak | ak | ak | ak | a'k | ||
| 誒 | ㄝ | [ɛː] | /ɛ/ | e | é | e | e | e | e | e | ěa | |
| 欸 | ㄝㄧ | ㄟ | [ei] | /ei/ | ei | éi | ei | ei | ei | ei | ei | ěy |
| 掉* | ㄝㄨ | [ɛːu] | /ɛu/ | eu | eu | ěw | ||||||
| 舔* | ㄝㄇ | ㄝㆬ | [ɛːm] | /ɛm/ | em | em | ||||||
| 円* | ㄝㄋ | ㄝㄣ | [ɛːn] | /ɛn/ | en | en | ěn | |||||
| 贏* | ㄝㄫ | ㄝㄥ | [ɛːŋ] | /ɛŋ/ | eng | éng | eng | eng | eng | eng | eng | ëing |
| 夾* | ㄝㄆ | [ɛːp̚] | /ɛp/ | ep | ep | ěp | ||||||
| 坺*[7] | ㄝㄊ | [ɛːt̚] | /ɛt/ | et | et | |||||||
| 尺 | ㄝㄎ | [ɛːk̚] | /ɛk/ | ek | ég | ek | ek | ek | ek | ek | ëik | |
| 衣 | ㄧ | [iː] | /i/ | i | i | i | i | i | i | i | e | |
| 妖 | ㄧㄨ | [iːu] | /iu/ | iu | iu | iu | iu | iu | iu | iu | ew | |
| 淹 | ㄧㄇ | ㄧㆬ | [iːm] | /im/ | im | im | im | im | im | im | im | eem |
| 煙 | ㄧㄋ | ㄧㄣ | [iːn] | /in/ | in | in | in | in | in | in | in | een |
| 英 | ㄧㄫ | ㄧㄥ | [ɪŋ] | /iŋ/ | ing | ing | ing | ing | ing | ing | ing | ing |
| 葉 | ㄧㄆ | [iːp̚] | /ip/ | ip | ib | ip | ip | ip | ip | ip | eep | |
| 熱 | ㄧㄊ | [iːt̚] | /it/ | it | id | it | it | it | it | it | eet | |
| 益 | ㄧㄎ | [ɪk̚] | /ik/ | ik | ig | ik | ik | ik | ik | ik | ik | |
| 柯 | ㄛ | [ɔː] | /ɔ/ | o | o | o | o | o | oh | oh | o(r) | |
| 哀 | ㄛㄧ | [ɔːi] | /ɔi/ | oi | oi | oi | oi | oi | oi | oi | oy | |
| 奧 | ㄛㄨ | ㄡ | [ou] | /ou/ | ou | ou | ou | ou | ou | o | o | ou |
| 安 | ㄛㄋ | [ɔːn] | /ɔn/ | on | on | on | on | on | on | on | on | |
| 盎 | ㄛㄫ | [ɔːŋ] | /ɔŋ/ | ong | ong | ong | ong | ong | ong | ong | ong | |
| 渴 | ㄛㄊ | [ɔːt̚] | /ɔt/ | ot | od | ot | ot | ot | ot | ot | ot | |
| 惡 | ㄛㄎ | [ɔːk̚] | /ɔk/ | ok | og | ok | ok | ok | ok | ok | ok | |
| 烏 | ㄨ | [uː] | /u/ | u | u | u | u | u | oo | oo | oo | |
| 煨 | ㄨㄧ | [uːi] | /ui/ | ui | ui | ui | ui | ui | ooi | ooi | ooey | |
| 碗 | ㄨㄋ | ㄨㄣ | [uːn] | /un/ | un | un | un | un | un | oon | oon | oon |
| 甕 | ㄨㄫ | ㄨㄥ | [ʊŋ]/[oŋ] | /uŋ/ | ung | ung | ung | ung | ung | ung | ung | ung |
| 活 | ㄨㄊ | [uːt̚] | /ut/ | ut | ud | ut | ut | ut | oot | oot | oot | |
| 屋 | ㄨㄎ | [ʊk̚]/[ok̚] | /uk/ | uk | ug | uk | uk | uk | uk | uk | uk | |
| 靴 | [œː] | /œ/ | eu | ê | oe | oe | eu | euh | oeh | ü | ||
| 央 | [œːŋ] | /œŋ/ | eung | êng | oeng | oeng | eung | eung | eung | eong | ||
| 約 | [œːk̚] | /œk/ | euk | êg | oek | oek | euk | euk | euk | eok | ||
| 銳 | [ɵy] | /œy/ | eue | êu | oey | eoi | eui | ui | ui | oey[8] | ||
| 閏 | [ɵn] | /œn/ | eun | ên | oen | eon | eun | un | un | un | ||
| 律 | [ɵt̚] | /œt/ | eut | êd | oet | eot | eut | ut | ut | ut | ||
| 於 | ㄩ | [yː] | /y/ | ue | ü | y | yu | yu | ue | ue | ü/üy[8] | |
| 冤 | ㄩㄋ | ㄩㄣ | [yːn] | /yn/ | uen | ün | yn | yun | yun | uen | uen | ün |
| 月 | ㄩㄊ | [yːt̚] | /yt/ | uet | üd | yt | yut | yut | uet | uet | üt | |
| 唔 | ㄇ | ㆬ | [m̩] | /m̩/ | m | m | m | m | m | m | m | |
| 五 | ㄫ | ㆭ | [ŋ̍] | /ŋ̩/ | ng | ng | ng | ng | ng | ng | ng | ng |
聲調
| 調名、音值 | 例字 | 注音符號 | IPA | 寬式IPA | 黃錫凌 | 廣州 | 教院 | 粵拼 | 耶魯 | 劉錫祥 | Meyer-Wempe | 初學粵音切要[1] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 陰平,53 | 溫 | ˉ 通常不標 | ˥˧ | ˈa | ˈa | 1 | 1 | 1 | à | 1 | a | 陰平 |
| 陰平變讀,55 | 瘟 | ˉ 通常不標 | ˥ | ˈa | ˈa | 1 | 1 | 1 | ā | 10 | a | 陰平 |
| 陰上,35 | 搵 | ˇ | ˧˥ | ˊa | ˊa | 2 | 2 | 2 | á | 2 | á | 陰上 |
| 陰去,33 | 韞 | ˋ | ˧ | ˉa | ˉa | 3 | 3 | 3 | a | 3 | à | 陰去 |
| 陽平,21或11 | 雲 | ˊ | ˨˩ 或 ˩ | ˌa | ˌa | 4 | 4 | 4 | àh | 4 | ā | 陽平 |
| 陽上,13或23 | 蘊 | ˘ | ˩˧ 或 ˨˧ | ˏa | ˏa | 5 | 5 | 5 | áh | 5 | ǎ | 陽上 |
| 陽去,22 | 運 | ˆ | ˨ | ˍa | ˍa | 6 | 6 | 6 | ah | 6 | â | 陽去 |
| 上陰入,5 | 屈 | ˙ | ˥ | ˈat | ˈat | 1 | 7或1 | 1 | āt | 1 | at | 陰入 |
| 陰上變調,35 | 核* | ˧˥ | ˊa | ˊa | 2 | 2 | ||||||
| 下陰入,3 | 挖 | 不標 | ˧ | ˉat | ˉat | 3 | 8或3 | 3 | at | 3 | àt | 陰入 |
| 陽入,2 | 鷸 | ʻ | ˨ | ˍat | ˍat | 6 | 9或6 | 6 | aht | 6 | ât | 陽入 |
- 打「*」者表示口語變讀。
- 平、上、去聲以「a」音為例,入聲以「at」音為例。
- 耶魯粵語拼音在陽聲調元音後加「h」。
參考文獻
外部連結
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.